برآورد ضریب کیفیت امواج کدا در منطقه مکران، جنوب شرق ایران

در منطقه جنوب شرق ایران و در ناحیه مکران، بر اثر حرکت صفحه عربی به سمت اوراسیا منطقه فرورانش شکل گرفته که در آن پوسته اقیانوسی به زیر پوسته قاره‌ای در حال فرورانش است. در این مطالعه و با استفاده از داده‌های ثبت شده در ایستگاه‌های  نوارپهن پژوهشگاه بین‌المللی‌‌زلزله‌‌شناسی و مهندسی زلزله در سال­های 2005 تا 2011، اثرات حاصل از محیط بردامنه امواج منتشره از چشمه تا ایستگاه­ها مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به وسعت ناحیه مورد مطالعه و تفاوت­های تکتونیکی و ساختار زمین‌شناسی، منطقه به سه ناحیه جنوب شرقی ایران مرکز، جنوب شرقی زاگرس، و مکران تقسیم و برای هر ناحیه  مشخصه­های جذب برآورد شد. در این مطالعه، ضریب کیفیت در 12 پنجره زمانی 5 تا 60 ثانیه، با بازه‌های 5 ثانیه‌ای برای داده‌هایی با فاصله رومرکزی کمتر از 100 کیلومتر از روش  تک­پراکنش به عقب اکی در سه ناحیه مذکور برآورد گردید. رابطه بسامدی به­دست آمده برای امواج کدا، برای جنوب شرقی زاگرس به صورت  به‌ازای پنجره گذشت زمانی 5 ثانیه تا  به‌ازای 60 ثانیه تغییر می‌کند. در ناحیه جنوب ایران مرکز، رابطه بسامدی امواج کدا به صورت  به‌ازای پنجره گذشت زمانی 5 ثانیه تا  به ازای 60 ثانیه تغییر می‌کند. برای منطقه مکران رابطه بسامدی امواج کدا از  به‌ازای پنجره گذشت زمانی 5 ثانیه تا  به‌ازای 60 ثانیه تغییر می‌کند. در تمامی روابط به­دست آمده مقدار ضریب کیفیت برآورد شده کمتر از 200 می‌باشد که نشان دهنده آن است که ناحیه‌های مورد مطالعه علاوه بر اینکه از نظر زمین‌ساختی و لرزه‌خیزی کاملا فعال است، دارای کاهیدگی و ناهمگنی بالایی نیز می‌باشند. تغییرات عمقی برآورد شده نشان دهنده این است که در ناحیه شمالی مکران ِ  غربی و در عمق حدود 97 کیلومتری از  لایه­ای با ضریب کیفیت کمتر به لایه­ای با ضریب کیفیت بیشتر وارد می‌شود. با توجه به مقطع زمین‌شناسی که برای مکران شرقی و غربی ارائه شده است، وجود پوسته اقیانوسی در عمق حدود 100 کیلومتری در ناحیه شمالی مکران غربی با مشاهده حال حاضر سازگاری خوبی نشان می‌دهد، زیرا پوسته اقیانوسی دارای سرعت بالاتر و در نتیجه جذب کمتر از پوسته  قاره­ای است. برای دو ناحیه جنوب شرقی زاگرس و جنوب ایران مرکزی مقادیر ضریب کیفیت در اعماق حدود 100 کیلومتر بر خلاف ناحیه مکران از  لایه­ای با ضریب کیفیت بیشتر به لایه ای با ضریب کیفیت کمتر وارد می‌شوند که حاکی از وجود یک زون کم سرعت در این اعماق است که با تحقیقات توموگرافی سرعتی انجام گرفته مطابقت خوبی نشان می‌دهد.